Φόρος τιμής σ'εναν λεβέντη Έλληνα της Βορείου Ηπείρου

Ένας ξεχωριστός άνθρωπος, υποδειγματικός σύζυγος, στοργικός πατέρας, αξιαγάπητος φίλος, συγκρατούμενος και συναγωνιστής, ο Ηρακλής Σύρμος, την 1η Αυγούστου του ‘24 ξεκίνησε το ταξίδι του για τη Βασιλεία των ουρανών.

Γεννήθηκε το 1942 και μεγάλωσε στη Δερβιτσιάνη της Βορείου Ηπείρου, σε μία καλή και τίμια οικογένεια. Ήταν ο πέμπτος από τα οκτώ παιδιά του Γιώργου και της Γιαννούλας. Μορφώθηκε και γαλουχήθηκε από μικρός με τα ελληνικά ιδεώδη…

Από τα πρώτα χρόνια της επικράτησης της δικτατορικής κλίκας του «κομμουνιστή» Ενβέρ Χότζα, η οικογένεια του Γιώργου Σύρμου, χαρακτηρίστηκε ως οικογένεια κουλάκων, δηλαδή πλούσιων χωρικών. Με αυτή τη δικαιολογία, τον απομάκρυναν από την οικογένειά του κι έτσι ο Ηρακλής και τα αδέρφια του ενηλικιώθηκαν σαν ορφανά, με πατέρα ζωντανό…

Συνελήφθη στις 28.5.1964, μαζί με τον συμπατριώτη του Καψαλίδη Μιχαήλ του Γεώργιου , ενώ εκτελούσαν τη στρατιωτική τους θητεία στη στρατιωτική μονάδα Αρ. 5310 των Τιράνων. Κατηγορήθηκαν κατά την έννοια του Άρθρου 64 σε συνδυασμό με τα άρθρα 10-14 και 73/1 του Ποινικού Κώδικα.

Η κατηγορία βασίσθηκε σε ανυποψίαστες συζητήσεις για μια πιθανή δραπέτευση προς την Ελλάδα, χωρίς προπαρασκευαστικές ενέργειες.

Μεταξύ των άλλων, στην απόφαση αναφερόταν:

«…Στις μεταξύ τους συνομιλίες οι κατηγορούμενοι παρουσίαζαν ζοφερή την οικονομική κατάσταση της χώρας σε αντιπαραβολή με την υψηλή στάθμη του βιοτικού επιπέδου των ιμπεριαλιστικών χωρών.

Κατά τις συνομιλίες ο Σύρμος παρουσίαζε την Αλβανία ως χώρα στην οποία επικρατεί μόνο δικτατορία, δεν υπάρχει ελευθερία έκφρασης και δράσης.

Παρουσίασε το συνεταιριστικό σύστημα ως δουλεία για την αγροτιά».

Τον άρπαξαν τα όργανα της Αλβανικής ασφάλειας και μετά από πολύμηνα, απάνθρωπα και ανομολόγητα βασανιστήρια, τον καταδίκασαν ως Έλληνα σε 18 χρόνια κάθειρξη. Τα υπέφερε όλα σε διάφορα στρατόπεδα καταναγκαστικών έργων - εξόντωσης του Αλβανικού σοσιαλιστικού παραδείσου. Δεν λύγισε ούτε στιγμή μπροστά στα απάνθρωπα βασανιστήρια, στα σκοτεινά κελιά των φυλακών, στους εξευτελισμούς και στις ταπεινώσεις· κράτησε ανδρεία στάση και δεν αρνήθηκε ούτε στιγμή την Ελληνική του καταγωγή.

Στα σαράντα του χρόνια αποφυλακίζεται από το φρικτό στρατόπεδο καταναγκαστικής εργασίας ΣΠΑΤΣ. Στην δεκαετία του ‘80 παντρεύεται μία εκλεκτή γυναίκα, την Ανθούλα Κόκκαλη και αποκτά μαζί της τρία εξαιρετικά παιδιά, τον Αχιλλέα, τη Χαρούλα και την Ελένη.

Λίγα χρόνια αργότερα, το 1994, ξεκινά νέος κύκλος διωγμών για τον ελληνισμό της Β. Ηπείρου. Τότε ο Ηρακλής, μπαίνει ξανά στο στόχαστρο των αλβανικών εισαγγελικών αρχών… Συλλαμβάνεται, βασανίζεται, κατηγορείται και καταδικάζεται ως Έλληνας σωβινιστής «που προετοίμαζε επανάσταση με σκοπό την ένωση της Β. Ηπείρου με την Ελλάδα»… Οι διώκτες μας (και όχι μόνο), επιδίωκαν πάντα να μας κλείσουν το στόμα. Αλλά ποτέ δεν το κατόρθωσαν με σένα Ηρακλή, ήσουν το ζωντανό κατηγορητήριο των διωγμών που υπέστη ο ελληνισμός της Αλβανίας και οι μαρτυρίες σου αυτές θα μείνουν για πάντα μονάκριβη παρακαταθήκη για την ιστορία του τόπου μας αλλά και Ερινύες ζωντανές που θα κατατρέχουν τους διώκτες μας στον αιώνα των αιώνων.

Πολυαγαπημένε φίλε και συναγωνιστή, Ηρακλή, αν μπορούσες ν’ άνοιγες τα μάτια σου, θα έβλεπες γύρω σου πολλούς φίλους και συγγενείς, που ήρθανε να σε ξεπροβοδίσουνε στην τελευταία σου κατοικία και στέκονται δίπλα σου δακρυσμένοι αλλά με το κεφάλι ψηλά, γιατί ήταν και θα είναι για πάντα περήφανοι για σένα. Θα έβλεπες τα παιδιά σου, που τα μεγάλωσες με κουράγιο και στοργή σε δύσκολους καιρούς, τη γυναίκα σου την Ανθούλα, που η ιστορία σου και η στάση της, την έκαναν πιο αντρειωμένη. Θα έβλεπες ακόμη, με τα μάτια της ψυχής, όλους αυτούς τους συναγωνιστές που θυσιάστηκαν για την ελληνικότητα της Β. Ηπείρου, αυτούς που «πότισαν το δέντρο της λευτεριάς»… Τώρα που θα τους συναντήσεις, να τους πεις ότι «ο σπόρος τους δεν πήγε χαμένος» και ότι η Βόρειος Ήπειρος δεν θα χαθεί, γιατί γενικά ο Έλληνας και ειδικά ο Ηπειρώτης γεννιέται λεύτερος και αγωνιστής.

Αδερφέ μου, Ηρακλή, έχουμε κοινούς αγώνες από το Φεβρουάριο του 1975 που με έφεραν στο ΣΠΑΤΣ. Ήσουν το άλλο μου μισό. Αλλά ξέρω καλά πως ο χωρισμός αυτός είναι προσωρινός. Ώρα σου καλή και καλώς να ανταμωθούμε πάλι στην ουράνια βασιλεία…

Ας είναι ελαφρύ το χώμα που σε σκεπάζει. Αιωνία σου η μνήμη Ήρωα Ηρακλή Σύρμο.

Ο αδερφός σου,

Κώστας Κυριακού

Αθήνα, 02/08/2024