Το 2000 κυκλοφόρησε στις κινηματογραφικές αίθουσες το αριστουργηματικό ντοκιμαντέρ  "Αγέλαστος Πέτρα"  του Φίλιππου Κουτσάφτη, ένα αφιέρωμα στον τόπο της Περσεφόνης και της Δήμητρας την Ελευσίνα, ένας φόρος τιμής στην ιερότητα της, αλλά και μία αποτύπωση της καταστροφής που επέφερε η εκβιομηχάνιση της. Τα γυρίσματα κράτησαν 10 χρόνια.

Η Αγέλαστος Πέτρα ήταν, σύμφωνα με την μυθολογία, ένας βράχος στην Ελευσίνα πάνω στον οποίο κάθησε η Δήμητρα για να θρηνήσει για την Περσεφόνη την κόρη της που την άρπαξε ο Πλούτωνας.

Βλέποντας αυτήν την ταινία δεν μπορούσες παρά να νοιώσεις ότι τελικά το κύριο θέμα, ο πρωταγωνιστής ήταν ο Παναγιώτης Φαρμάκης, ο "σαλός (σαλεμένος)" της Ελευσίνας, που είχε για τους πολλούς μια "σαλεμένη σχέση" με τα αρχαία της περιοχής. Που είχε μόνιμα σκεπασμένο το κεφάλι για να κρύβει το φωτοστέφανο της αγιότητας του, όπως εύστοχα υπογραμμίζει ο Φίλιππος Κουτσάφτης, με το σακάκι του αφόρετο και ριγμένο στο κεφάλι, μια μορφή αρχέγονη, μια σκιά βγαλμένη από τα βάθη των αιώνων.


Γεννημένος στα Δερβενοχωρια Βοιωτίας, έδωσε την ζωή του για την διάσωση των αρχαίων σε όλο το Θριάσιο πεδίο, χωρίς να ζητήσει ποτέ χρηματική ανταμοιβή. 

Αυτός ο τρελός, ο περιθωριακός, ενδιαφερόταν για την ιστορία του τόπου κι ας μην έχει γεννηθεί εκεί. Πέρασε την ζωή του διασώζοντας ευρύματα σημαντικά που καταλήγουν στις προθήκες των μουσείων, και που είχαν πεταχτεί μαζί με μπάζα στη θάλασσα. Εξαιτίας αυτού του μεγάλου Έλληνα έχουν σωθεί απίστευτα αρχαιολογικά ευρήματα ανυπολόγιστης άξιας. 

Γύρναγε στην Ελευσίνα παρά πολλές φορές χτυπημένος άσχημα από τους εργάτες και τους μπράβους των εργολάβων όταν έμπαινε μπροστά στις μπουλντόζες για μην σπάσουν και χαθούν πολύ σπουδαία αρχαιολογικά ευρήματα.

Σιωπηλός, τρομαγμένος, απόκοσμος και αεικίνητος μετέφερε με σπαρακτικό τρόπο είτε κρατώντας με τα δυο του χέρια στη αγκαλιά του μια μαρμάρινη πλάκα σαν να κομίζει μικρό παιδί, είτε στους ώμους, ή πάνω σε καρότσι, με δυσκολία, κίονες, επιτύμβιες πλάκες, τμήματα ναοδομίας κ.ά.  από ...τους χώρους εναπόθεσης «μπάζων» στο Μουσείο της πόλης. 

Σκοτώθηκε από αυτοκίνητο που τον χτύπησε την ώρα που έψαχνε να βρει αρχαία.



Ο Παναγιώτης Φαρμάκης διάβηκε από τον κόσμο των σκιών και μπήκε στον δικό μας κόσμο για να διδάξει και  να εμπνεύσει τους “πολιτισμένους” τον σεβασμό προς στον Δημιουργό (άνθρωπος, πόλη, θεός) και προς στην Δημιουργία. 

Χαραγμένη στη μνήμη η απάντηση του Παναγιώτη Φαρμάκη στην “Αγέλαστο Πέτρα”, όταν τον ρώτησε ο αφηγητής και σκηνοθέτης της ταινίας, Φίλιππος Κουτσαφτής, πού μένει: “Επάνω στη γη και κάτω από τα σύννεφα”

Παναγιώτης Φαρμάκης, ένας σύγχρονος Ιεροφάντης που κράτησε ζωντανές τις μνήμες του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντος που γίνεται τόσο γρήγορα παρόν... Μνήμες θαμμένες στο μυαλό μας, στην ψυχή μας, στα χώματα της Ελλάδος...
 
Top